‘Als je anderen met het evangelie wilt bereiken en je krijgt geen deuren open – forceer het maar niet. Christus zorgt voor open deuren en je zult verbaasd staan.’ Die oproep en bemoediging richtte ds. Paul Visser tot betrokkenen bij missionair werk, die 6 maart bijeen waren tijdens een IZB-regioavond in Bodegraven.
Onder het thema ‘Vindplaatsen van vreugde’ werden de ca. 75 aanwezigen bepaald bij inspirerende voorbeelden die de IZB graag wil delen met de achterban. Secularisatie mag dan om zich heen grijpen, God is er ook nog! In de woorden van Gert van Leeuwen, coördinator relatiebeheer en fondsenwerving: ‘Geloven is toch niet altijd maar tegen de wind in fietsen?!’
Aan de hand van de brief aan de gemeente van Filadelfia (Openbaring 3:7-13) benadrukte ds. Paul Visser, predikant in Rotterdam-Zuid, dat elke gemeente haar eigen DNA heeft. Johannes kreeg niet de opdracht één brief aan zeven gemeenten te schrijven, maar aan alle zeven apart. In de gemeenten die Visser heeft gediend, ging het vanuit missionair oogpunt gezien ook steeds anders.
Achterom
Zijn eerste gemeente was Aalburg. Gemoedelijke sfeer, gewoon achterom lopen (‘aanbellen aan de voordeur vonden ze maar lastig, om die open te doen moesten ze eerst dingen uit de gang weghalen’). Als dominee kon hij overal terecht, ‘ook bij mensen die niet meer naar de kerk gingen. Er was soms iets van nieuwsgierigheid. Ik begon een kring, die liep als vanzelf.’ De volgende standplaats was Harderwijk, dat wel op de Veluwe ligt, maar waar geen Veluwse mentaliteit heerste. ‘Ze liepen voorop in secularisatie, die voelde ik als een koude wind in m’n nek. Als de kinderen niet meer naar de kerk wilden, redeneerden de ouders: wat doe ik hier dan nog? Het verlangen van het hart stierf weg.’
In Bergambacht was dat verlangen er wel: jaren achtereen grote groepen belijdeniscatechisanten en vervolgcatechese. ‘Er was honger!’ Vervolgens Den Haag. Daar was aanvankelijk niet veel animo om missionair bezig te zijn. De kerkdeur stond toch voor iedereen open? De Alpha-cursus bracht een kentering. Tientallen mensen ‘van buiten’ zijn via die route aangehaakt. ‘De helft van de Alpha-cursisten hebben belijdenis gedaan of zijn gedoopt; sommigen zaten in de kerkenraad voordat ik wegging uit Den Haag. En dat alles op grond van de belofte van God!’
‘Yoga of zo’
Amsterdam was totaal anders. ‘Altijd in voor iets nieuws. De houding was “we zijn zo hip, als jij een nieuw idee hebt, krijg je de ruimte”. Met één beperking: je moet Amsterdammers niet de les gaan lezen. Alpha was daarom niet zo geschikt, met het vaste stramien van stappen in het geloof. Paul: ‘Maar ze zijn in voor het gesprek. En als zij iets vinden, mag ik het dus ook! Amsterdam heeft mij een beetje brutaal gemaakt.’ Teleurstellingen waren er ook. Hoezeer de Bijbelverhalen ook aansloegen, ‘na 1 of 2 jaar zeiden velen: Ik ga wat anders doen, yoga of zo’.
Ten slotte Rotterdam, de stad van doeners. ‘Veel levend geloof dat de mouwen opstroopt en ervoor gaat.’
Terug naar Filadelfia. De gemeente heeft kleine kracht. ‘Maar je hebt gedaan waartoe je was geroepen: Mijn Woord bewaard en Mijn Naam niet verloochend.’ De belofte blijft staan : ‘Als jij doet wat je kunt, doe Ik wat Ik kan!’
Zet een stap
In drie programma’s werd het thema van de avond uitgewerkt. Agnes van Haaften en André Walhout belichtten onder de titel ‘Meer zielen, meer vreugd’ de missionaire roeping van de hele gemeente. In de praktijk wordt het missionaire werk enthousiast gedragen door een kleine groep of een speciale commissie. De uitdaging is: hoe betrek je iedereen erbij? Agnes: ‘Het begint bij het geloofsgesprek binnen de gemeente.’
Een belangrijk handvat is: oordeel-loos luisteren, zowel binnen als buiten de kerk. Dat geeft soms verrassende inzichten: ‘Je kunt iets op het spoor komen waaruit blijkt dat God allang aan het werk is.’ André: ‘Vraag je eens af: wat zou de stad missen als de kerk er niet was? Of andersom. Binnen de kerk kun je het zo goed hebben met elkaar, maar… zouden we het ook zonder het dorp kunnen?’ De discussie met de zaal leverde een paar mooie suggestie op, zoals deze: ‘Ga eens een stap zetten. Wanneer we als kerk een BBQ hebben op de gemeentedag, waarom nodigen we dan de buurt niet uit?’
Schoonmaakactie
Pionier Jan Folkert van Zijl, onlangs gestart met ‘Samen Triangel’ in Waddinxveen, en Martijn de Jong, projectbegeleider bij IZB, deelden hun ervaringen met pionieren. De volgorde is belangrijk: belonging – believing – behaving. ‘En dus niet: eerst bekering en dan bij de gemeenschap horen.’ Een ander belangrijk aspect is: iets van jezelf meenemen, iets van je eigen leven delen. ‘Niet alleen het goede nieuws brengen.’
De doelgroep (in het geval van Triangel: een welvarende nieuwbouwwijk met veel jonge gezinnen) bereik je door ‘liefhebben en dienen’. Dat kan heel praktisch worden ingevuld, bijvoorbeeld door een schoonmaakactie op touw te zetten. Je hoeft Jezus niet vanaf de spreekwoordelijke zeepkist te verkondigen. ‘Maar je kunt mensen wel bij hem brengen, op veel manieren!’
Spoorzoeken
Hoe simpel kan het zijn? Gewoon met tijdgenoten die zoekend zijn naar iets van God of geloof samen de Bijbel lezen. De workshop die ds. Paul Visser hield onder de titel ‘Samen spoorzoeken – verrassende leeservaringen’ werd voorafgegaan door tal van vragen uit de zaal, zoals ‘Hoe kom je de mensen op het spoor die zoiets willen?’ en ‘Wat doe je als je allemaal moeilijke vragen krijgt over de schepping in zes dagen…?’
Na de workshop was het wel duidelijk: dit willen de deelnemers van de workshop ook gaan doen in hun eigen gemeente. Ze zien ook wel mogelijkheden om mensen uit te nodigen: een collega met wie je altijd goede gesprekken hebt, mensen die regelmatig gebruik maken van je B&B, een vriendin die niet is opgegroeid met het christelijk geloof maar er wel nieuwsgierig naar is, de moeder van een vriendinnetje van je dochter. Genoeg mogelijkheden!