Hoe kun je ervoor zorgen dat jouw missionaire DNA behouden blijft, ook als je geen pioniersplek meer bent? Wat valt daarbij te leren van de Vroege Kerk? Daarover ging het op zaterdag 9 november op de tweede netwerkdag voor jonge gemeenten, in de Oranjekerk in Rotterdam.
Het netwerk jonge gemeenten bestaat op dit moment uit negen heel verschillende gemeenten, die allemaal ooit gestart zijn als pioniersplek, zegt Henk Boerman (hoofd IZB-Impact). Ondertussen hebben ze steeds meer kenmerken van een volwaardige gemeente gekregen. ‘Er zijn samenkomsten, ze zijn niet meer weg te denken uit hun buurt, er wordt gedoopt en er wordt het avondmaal bediend.’ Aan de dag deden zo’n 30 mensen mee uit negen gemeenten.
Zoeken naar balans is een belangrijk thema, voor bestaande gemeenschappen die willen blijven openstaan voor nieuwe mensen. Het thema van de dag was dan ook ‘Gebalanceerd groeien’. Groei is een breed begrip, benadrukt Boerman. ‘Denk aan persoonlijke groei, groei op het gebied van organisatie, financiën, en numerieke groei. Dat laatste is voor ons geen doel op zich. In de begeleiding van gemeenten zijn voor ons discipelschap en luisteren naar God belangrijke thema’s.’
Spiegel
De IZB helpt deze gemeenten met een tool die aansluit op klassieke begrippen uit de Vroege Kerk. Het Griekse woord ‘koinonia’ wordt daarbij vertaald als ‘community en omzien naar elkaar’, ‘kerugma’ gaat over het aspect van verkondiging en zo zijn er ook de aspecten leitourgia (aanbidding en geloof), didachè (onderwijs en vorming) en diakonia (liefde en zorg voor de ander) die al sinds de eerste eeuw de christelijke kerk typeren.
Een tool die IZB-Impact heeft ontwikkeld, helpt jonge kerken met prikkelende vragen om aandacht te besteden aan domeinen waarop ze nog geen uitgewerkte visie hebben. ‘Alle plekken zijn met al deze dingen bezig’, constateert Boerman. ‘Maar het wordt heel verschillend georganiseerd. Deze tool is bedoeld als een soort spiegel. Je realiseert je daardoor bijvoorbeeld dat er niet zo veel aan vorming voor kinderen wordt gedaan. Dan kun je daar gemakkelijker in groeien.’
Community
Omzien naar elkaar, de kerk als community, dat is een sterk punt van pioniersplekken. Net als bij een vriendengroep, kan die hechtheid er ook voor zorgen dat er drempels ontstaan. ‘Elke plek krijgt een eigen cultuur, met specifieke kenmerken. Elke plek krijgt ook een bepaalde drempel, vanwege een bepaalde eigenheid.’ Als je expliciet maakt op welke manier je verbonden bent met je omgeving en welke nieuwe verbindingen je wilt leggen, helpt dat voorkomen dat er iets van het missionaire elan wegsijpelt, is de gedachte.
De geschiedenis van jonge gemeenten zoals die in het Nieuwe Testament beschreven staat, is een belangrijke inspiratiebron, vertelt Boerman. De dag startte met een Bijbelstudie over 1 Korinthe 3. Tussen nieuwe gelovigen was destijds veel discussie, zo staat er in dat Bijbelgedeelte. ‘Je leest daarin dat God door gewone mensen werkt. En over de vragen van die tijd. Door wie laat je je beïnvloeden? Dat is ook in onze tijd, met alle prikkels, een belangrijke vraag. Paulus benadrukt ook dat de moeite die we doen voor de kerk, niet vergeefs is. Dat is een bemoedigende gedachte.’