Zoek

Dit is Areopagus

Areopagus is een centrum voor contextuele en missionaire prediking, onderdeel van de IZB, vereniging voor zending in Nederland. Het centrum richt zich op de inhoudelijke verdieping van de prediking en verfijning van de communicatieve vaardigheden van de voorganger. Jaarlijks beleggen we een serie meerdaagse cursussen voor predikanten (en anderen met preekbevoegdheid) en een studiedag.

‘Het land van dialoog, dans en duel’ 

In het boek ‘Dialoog, dans en duel; preken voor tijdgenoten’ (2022) beschrijft Kees van Ekris negen hoofdmomenten in het preekproces. Elk van de hoofdstukken concentreert zich op zo’n kern. De negen momenten zijn integraal onderdeel van predikantschap en van preekvoorbereidingsprocessen, en van missie. Ze horen in zekere zin bij de klassieke intentie van hoe dominee-zijn bedoeld is.
Elk van die momenten hebben we uitgebeeld, in een kleine tekening. Het zijn beelden die helpen om grip te krijgen op de complexiteit van de prediking. De tekeningetjes zijn samengevoegd in een landkaart, dat we met een knipoog ‘het land van dialoog, dans en duel’ hebben genoemd. De ‘praatplaat’ is een handig hulpmiddel bij het gesprek.
Het zijn simpele pennenstreken, maar ze verwijzen naar een ernstige werkelijkheid. Zoals Van Ekris schrijft: ‘Wij geloven dat de aanvaarding van het heil dat in Christus ons aangereikt wordt, een beslissend en noodzakelijk moment in het mensenleven is. In ieder mensenleven. Ook in het leven van tijdgenoten die nog van niets lijken te weten, die afgehaakt zijn of die dreigen te vervreemden van Hem. Juist als u dat ook aan het hart gaat, willen we u met klem stimuleren om te bidden om de kracht van de Heilige Geest, ook door de prediking heen.’
De cursussen en trainingen van Areopagus zijn gebaseerd op de leerlijnen uit dit boek.

IZB voor predikanten/theologen

Vanaf 2003 geeft de IZB cursussen en trainingen aan predikanten. Omdat deze in een behoefte bleken te voorzien, is de nascholing en toerusting van predikant uitgebouwd tot een aparte werktak, onder de naam 'Areopagus, centrum voor contextuele en missionaire verkondiging'. In de visie van de IZB is de prediking namelijk van groot belang wanneer het gaat om het bereiken van mensen met het evangelie. Daarbij wordt niet alleen gedacht aan zoekers, maar ook aan al die kerkgangers, die dreigen af te haken als ze niet in hun existentie geraakt worden door de verkondiging.
Twee kernbegrippen bepalen de visie van Areopagus:

  • een missionaire homiletiek op de basis van
  • een relationele hermeneutiek.

Een missionaire homiletiek

Het centrum voor contextuele en missionaire verkondiging IZB-Areopagus richt zich in publicaties, vormingscursussen en trainingen op de verdieping en verfijning van de homiletische vaardigheden van bevoegde voorgangers in de Protestantse Kerk in Nederland. Het wil daarbij staan in de gereformeerde traditie. Dat wil in dit geval zeggen: het uitgangspunt in de homiletiek, de leer van de predikkunde, is het belang van een prediking, waarin de Schriften opengaan. Met de Schriften bedoelen we alle boeken van het Eerste en Tweede Testament. Deze boeken worden gelezen vanuit het midden, de openbaring van God in Jezus Christus. Maar dit midden werpt licht achterwaarts en voorwaarts, zodat alle boeken van de Bijbel juist vanuit dit licht in hun eigenheid oplichten en uitdagen tot eerbiedig luisteren.

Het gaat ons om een homiletiek, waarbij de verschillende genres van de bijbelse geschriften de prediker inspireren tot een preekopbouw, die deze verschillende genres volgt. Het gaat ons eveneens om een homiletiek, waarin de verschillende contexten van de bijbelse geschriften op zo’n wijze serieus genomen worden, dat daaruit een verwachtingsvol en creatief omgaan met onze huidige missionaire context geboren wordt. Grote vooronderstelling hierbij is de Heilige Geest, die wegen schrijft in de tijd, door predikers te leiden in actualiserende vertolking.
Wanneer het gaat om de methodiek zijn drie trefwoorden belangrijk: dialogisch, concreet en beeldend. Wanneer het gaat om de drie manieren waarop de prediker in zijn preek aanwezig is, dan gaat het om de drie gestalten van: onderwijzer, verkondiger en medemens.

Areopagus wil leren van hedendaagse homiletische inzichten, zoals deze wel worden samengevat onder de naam ‘new homiletic’. Tegelijk wil Areopagus hier vanuit de gereformeerde traditie kritisch mee in gesprek zijn. Areopagus gelooft niet in een tegenstelling tussen betogend, verhalend en poëtisch preken, maar meent dat deze verschillende tradities vruchtbaar op elkaar betrokken kunnen worden. Als missionaire preekbeweging kan en wil Areopagus niet om de nieuwere homiletische bezinning heen, omdat hier veel te leren valt over de moderne en postmoderne hoorder.

Relationele hermeneutiek

Is er één hermeneutische sleutel, die de zesenzestig bijbelse geschriften, die een tijdsbestek van tien eeuwen bestrijken, kan ontsluiten voor moderne en postmoderne mensen anno nu? Het lijkt op voorhand zeer riskant om hier met ja op te antwoorden. Toch doen wij dat wanneer wij met J.H.Bavinck de Bijbel ‘Het boek der ontmoetingen’ noemen. Hij opent zijn boek, dat deze titel draagt met de volgende zin: ‘In dat vlak waar de mens leeft en denkt en begeert en strijdt en weent en lacht, daar ontmoet hem het sterke Woord van God’.

Bavinck was zijn tijd vooruit. Toen velen nog volgens bekende schema’s preekten: voorwerpelijk-onderwerpelijk, heilshistorisch, typologisch, belofte-vervulling etc., pleitte hij voor wat we vandaag een relationele hermeneutiek zouden noemen. Het relationele denken doorbreekt het object-subject schema, waarin het westerse denken een aantal eeuwen gevangen heeft gezeten. Het sluit aan bij de hedendaagse hoorder voor wie relaties zeer belangrijk zijn en die bij alles wat hem verteld wordt zich afvraagt wat dat met hem of haar persoonlijk te maken heeft. Pas dan is hij geïnteresseerd. Een relationele hermeneutiek heeft daarom missionaire kracht, terwijl het tegelijk de sleutel aanreikt waardoor de Bijbel opengaat in al haar delen. Hoe verschillend immers de bijbelse geschriften zijn, altijd gaat het daarin om de relatie tussen God en mens en tussen mens en medemens. En dat in het concrete geleefde leven met alle verrukking en verschrikking, die horen bij de condition humaine door alle tijden heen.
Areopagus werkt op de basis van deze relationele hermeneutiek en wil door cursussen en publicaties laten zien hoe dit in de praktijk gestalte krijgt.

Organisatie en contact

Dr. Kees van Ekris geeft leiding aan IZB-Areopagus. Daarnaast zijn dr. Paul Visser en ds. Teun de Ridder verbonden aan team Areopagus. Ze worden ondersteund door een Visiegroep die momenteel bestaat uit ds. Wouter Bakker, ds. Bert Karel Foppen, ds. Hanneke Ouwerkerk, ds. Rien Teeuw en Nathan Noorland. Marieke Verkaik is office manager van dit team.

Areopagus is te bereiken via:

Schrijf je in voor Company of Preachers